Abdülhak Hamit Tarhan Kimdir?, Türkiye’nin yetiştirdiği ünlü bir şair, oyun yazarı ve diplomattır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş dönemlerinde eserler vererek, modern Türk edebiyatının şekillenmesinde önemli bir role sahiptir.
Abdülhak Hamit Tarhan Kısaca Hayatı
5 Şubat 1851’de İstanbul’da doğdu. Dedesi Abdülhak Molla, dönemin padişahları İkinci Mahmud ve Abdülmecid’in doktorluk görevini üstlendikten sonra edebiyatla ilgilenmiştir. Babası Hayrullah Efendi ise tanınan bir tarihçi ve diplomat olarak bilinmektedir. Abdülhak Hamit, özel öğretmenler eşliğinde eğitim hayatına başladı.
Paris’te eğitim görmesi ailesi tarafından uygun görüldüğü için 1863 Ağustos’unda ağabeyi Nasuhi Bey ile beraber Paris’e gitmiştir. Bir özel kolejde öğrenime başlayan Hamit, Fransızcayı kısa sürede ilerletti. Bir buçuk yıl sonra babalarının yanına dönerek İstanbul’a geldiler. Burada bir Fransız okuluna kaydolan Hamit, tercüme odasında çalışarak Fransızcasını daha da geliştirdi. Babasının Tahran’a büyükelçi olarak atanmasıyla birlikte İran’a gidip, orada bir buçuk yıl Farsça öğrenmiştir. Babasının1867’de ölmesi üzerine İstanbul’a geri döndü.
İlk eseri olan Macera-yı Aşk’ı Tahran anıları üzerine yazdı ve daha sonra Fatma Hanım ile evlenmesine sebep olan ünlü Makber mersiyesini kaleme aldı. 1876 yılında dışişleri kariyerini seçti ve Paris Büyükelçiliği’nde ikinci kâtip olarak görev yapmaya başladı. Bu dönemde Fransız edebiyatıyla yakından ilgilenme fırsatı buldu. 1881’de Poti, 1882’de Golos ve bir yıl sonra Bombay konsolosluğuna tayin edilmiştir. Bombay’da üç yıl geçirdikten sonra eşinin sağlık durumunun kötüleşmesi sebebiyle İstanbul’a dönmeye karar verdiler. Ancak eşi Fatma Hanım Beyrut’ta vefat etti. Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra, 1928’de İstanbul milletvekili olarak seçilmiştir. Hayatının sonuna kadar bu görevde kaldı. Devlet tarafından kendisine üstün hizmetler nedeniyle maaş bağlandı.
Abdülhak Hamit Tarhan Edebi Kişiliği
Abdülhak Hamit, Tanzimat sonrası dönemlerde yaşamış ve edebi ile politik olayları yakından izlemiş bir şairdir. Tanzimat, Servetifünun, Fecr-i Âti, Milli Edebiyat ve Cumhuriyet dönemi edebiyatlarını deneyimlemiştir. Şiire 1870’lerde başlayıp modern Türk edebiyatının öncüsü olarak anılan Hamit, edebi kişiliğini dönemin önemli isimleriyle şekillendirmiştir. Hem Doğu hem de Batı edebiyatlarına hakimiyeti, diplomat olarak geçirdiği uzun yıllar sayesinde olmuştur.
Şiirlerinde ve tiyatrolarında gördüğü doğa manzaralarını betimlemiştir. Böylece Türk şiirine Batı’dan yeni konular ve düşünceler getirmiştir. Başlangıçta Tanzimat ekolünden etkilenip, ardından klasik edebiyattan ayrılarak Batı tekniğiyle eserler üretmiştir. Hece ölçüsüne önem verip dize ve kafiye düzeninde yenilikler yaparak divan edebiyatındaki klasik temaların ötesine geçmiştir. Lirik, epik ve felsefi şiirler yazmış, edebiyatımıza ilk pastoral şiir örneği olan “Sahra”yı dahil etmiştir.
Tiyatroda ise öncelikle Namık Kemal sonrasında ise Batılı yazarların eserlerinden ilham almıştır. Hamit’in tiyatroları, daha çok okunmak üzere yazılmış olup sahne tekniği ve diline uygun değildir. Recaizade Mahmut Ekrem gibi isimler teorik kısımları işlerken, Hamit bu teorileri pratikte uygulamıştır. Ayrıca eserlerinde Shakespeare ve Victor Hugo gibi Batı yazarlarının etkileri belirgindir.
Şiirlerinde sıklıkla romantizmi ve felsefi düşünceyi işlemiştir. Şiir dili, yabancı kelimelerle zenginleşmiştir ve dramları Türk tiyatrosuna felsefi bir bakış açısı kazandırmıştır. Günümüzde Hamit, “Şair-i Azam” unvanıyla anılmaktadır.
Abdülhak Hamit Tarhan Eserleri
İçerik olarak Allah, ruh, kader, ölüm, hayat, hayır, şer gibi konuları işlemiştir. Yazar ayrıca içerik olarak tabiat konularını da işlemiştir. Felsefe konulu şiirlerinde disiplinden ve tutarlılıktan uzak olmaktadır. Abdülhak Hamit Tarhan şiir anlayışı eserlerini şekil bakımından mesnevi tarzda kaleme almasına sebep olmuştur. Yazarın şiir kahramanları genellikle kendisi ya da yakınları olmaktadır.
Abdülhak Hamit Tarhan’ın Şiirleri
- Sahra (1878)
- Makber (1885)
- Ölü (1886)
- Hacle (1887)
- Bir Sefilin Hasbihali (1886)
- Bir Ses Bâlâ’dan (1911)
- Validem (1913)
- Vatan İlhamı (1918)
- Ruhlar (1922)
- Garâm (1923)
- Arziler (1925)
- Bir Sefilin Hasbihalinden
- Kürsî-i İstiğrak
- Bunlar O’dur (1885)
- Divaneliklerim ya da Belde (1885)
- İştiyak Külbesi
- Elveda Diyemedik
Abdülhak Hamit Tarhan’ın Tiyatro Eserleri
- İçli Kız (1875)
- Nesteren (1876)
- Sabır ve Sebat (1880)
- Duhter-i Hindu (1875)
- Nazife ya da Hamiyet Fedası (1876,1919)
- Tarık ya da Endülüs’ün Fethi (1879,1970)
- Tezer (1879)
- Eşber (1880,1945)
- Zeynep (1908)
- Aşk Macerası (1873)
- İlhan (1913)
- Turhan (1916)
- İbn-i Musa ya da Zatülcemal (1917)
- Sardanapal (1917)
- Abdullah-ı Sagir (1917)
- Finten (1918,1964)
- İbni Musa (1919,1927)
- Harb Yadigarı (1919)
- Hakan (1935)
- Tayflar Geçidi (1919)
Sahip oldukları çeşitli temalarla tanınan Abdülhak Hamit Tarhan’ın eserleri, okurlar arasında yoğun bir ilgi görmektedir. Okurlar “Eşber, Sahra, O Belde, Makber, Hacle, Finten, Nesteren, Garam, Aşk Macerası, Sabır ve Sebat, Tarık ya da Endülüs’ün Fethi” gibi eserlerin kimin kaleme aldığına dair sorular sormaktadır. Abdülhak Hamit tarafından yazılan bu eserler, genelde eserlerin isimlerinden ziyade yazarlarıyla tanınır ve okurlar tarafından oldukça beğenilir.
Abdülhak Hamit Tarhan Hangi Türde Eserler Yazmıştır?
Esas olarak şiir ve tiyatro alanında eserler vermiştir.
Abdülhak Hamit Tarhan Kimlerden Etkilenmiştir?
- Evliya Hoca
- Bahaeddin Efendi
- Hoca Tahsin Efendi
- Recaizade Mahmut Ekrem
- Samipaşazade Sezai
- Victor Hugo
- Shakespeare
Abdülhak Hamit Tarhan Hangi Edebiyat Akımından Etkilenmiştir?
Romantizm akımından etkilenmiştir.
Abdülhak Hamit Tarhan Kaç Tane Kitap Yazmıştır?
Kırka yakın eser yazmıştır.
Abdülhak Hamit Tarhan’ın İlk Eseri Nedir?
İlk eseri Aşk Macerası adlı oyunudur.
Abdülhak Hamit Tarhan’ın İlk Şiiri Hangisidir?
Abdülhak Hamit Tarhan’ın ilk şiir kitabı Sahra’dır.
Yorumlar (2)