Çalıkuşu Romanı, 1922 yılında Reşat Nuri Güntekin tarafından kaleme alınmış bir eserdir. Türk edebiyatının önde gelen klasiklerinden biri olarak kabul edilir. Roman, büyük ölçüde Anadolu’da geçmekte olup, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerini arka planda tasvir etmektedir. Kitap, ana karakter Feride’nin anılarını içeren bir günlük formatında yazılmıştır; yalnızca son bölüm, dışarıdan bir gözlemcinin bakış açısıyla kaleme alınmıştır.
Reşat Nuri Güntekin, bu eseri önce İstanbul Kızı adıyla sahneye koymuş, sonrasında ise 1922 yılında Vakit Gazetesi’nde Çalıkuşu Romanı olarak yayımlamıştır. Bu yayın, eserine olan ilgiyi büyük ölçüde artırmıştır. Çalıkuşu Romanı, sadece bir duygusal hikaye sunmakla kalmaz, aynı zamanda dönemin sosyokültürel problemlerine de eleştirel bir yaklaşım sergiler. Bu roman, Türkiye’de modern bir dönemin başlamasını simgeleyen bir eser olarak da değerlendirilmektedir.
Çalıkuşu Romanın Kısa Özeti
Feride, genç yaşlarda annesiz ve babasız kalır. Erenköy’ünde yaşayan teyzesi Besime Hanım, onu alır ve yetiştirir. Besime Hanım, Feride’yi Fransız Kız Lisesi’nde yatılı olarak okutur, yaz tatillerinde ise Erenköy’deki yazlıklarına götürür. Besime Hanım’ın oğlu Kamuran, Feride’ye aşık olan yakışıklı bir gençtir. Zeki ve neşeli bir yapıya sahip olan Feride, sürekli şaka yapmayı seven birisidir. Kamuran, Feride’yi okulda sıkça ziyaret eder. Feride’nin yaramazlıkları herkesin dikkatini çekse de, onun sevimliliği nedeniyle kimse ondan vazgeçemez.
Feride ve Kamuran nişanlıdır. Kamuran, dört yıl boyunca Avrupa’ya giderken, Feride de okulunu tamamlar. Kamuran geri döndüğünde, Feride’ye çarşaf giymiş bir kadın gelir ve Kamuran’ın İsviçre’de başka birine, Münevver adlı bir kadına nişanlı olduğunu söyler. Bu haberi duyan Feride, büyük bir şok yaşar ve köşkten kaçarak öğretmenlik için başvuruda bulunur.
Anadolu’nun unutulmuş bir köyü olan Bursa’nın Zeyniler köyüne tayin edilir. Feride, burada yalnız kalan Munise adındaki bir kızı evlat edinir. Bir gün, köyde eşkıya ile jandarma arasında çatışma çıkınca yaralı bir subay köy odasına getirir. Burada, Hayrullah Bey adındaki yardımsever doktor Feride’yle tanışır ve ona yardımda bulunur. Bu sırada Feride, Şeyh Yusuf adında bir kişiyle arkadaşlık kurar; ancak Yusuf, ona aşık olur ve bu umutsuz aşk nedeniyle hayatını kaybeder. Kendisine olan bu ölümden sorumlu tuttuğundan,
Feride tekrar tayin talep eder ve bu kez Çanakkale’ye atanır. Bir süre sonra İzmir’e giden Feride, varlıklı bir ailenin çocuklarına mürebbiyelik yapar. Burada, Kamuran’ın Münevver ile nişanlandığını öğrenir. Feride güzelliğinden dolayı her gittiği yerde sorunlar yaşamaktadır, bu da sık sık yer değişikliğine sebep olur. Kuşadası’na gitmesiyle, burada yeniden Hayrullah Bey ile karşılaşır.
Aralarındaki baba-kız ilişkisi güçlenir, ancak dedikodular yüzünden Hayrullah Bey Feride’yi nikah etmek zorunda kalır. Bir süre sonra, doktor bir hastaya gitmek üzere uzak bir köye gittiğinde Munise hastalanır ve vefat eder. Hayrullah Bey, Feride’nin hayatındaki olayları Feride’nin günlüğünden öğrenir ve bu günlüğü kendi ölümünden sonra Feride’ye vermesini vasiyet eder.
Hayrullah Bey vefat ettikten sonra, Feride günü Kamuran’a götürür. Kamuran, Münevver ile evlenmiş ve kadının hastalanmasından sonra ölmüştür. Günlüğü okuduktan sonra, gerçekleri öğrenen Kamuran, onu bir daha bırakmaz ve mutlu bir evlilik gerçekleştirmiş olurlar.
İlginizi Çekebilir: Yeşil Gece Roman Kısa Özeti – Konusu
Çalıkuşu Romanı Karakterleri
- Feride: Anadolu’da öğretmenlik yapan, İstanbul kültürüyle yetişmiş bir kadın (ana karakter).
- Kamuran: Feride’nin kuzeni ve eşi.
- Munise: Feride’nin Zeyniler köyündeki öğrencisi, Feride tarafından evlat edinilen bir kız çocuğu.
Çalıkuşu Romanı Sesli Kitap için: Tıklayabilirsiniz.
Yorumlar (2)