Peyami Safa Kimdir?

Peyami Safa (02 Nisan 1899 – 15 Haziran 1961), yazar aynı zamanda gazatecidir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında en çok bilinen Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya Kürsüsü ve Solo gibi psikoloji türde verdiği eserler ile ön plana çıktı. Hayatında ve fikir hayatındaki değişiklikleri eserlerine yansıttı. Server Bedi mahlasıyla pek çok roman yazdı. Fransız yazar Maurice Leblanc’ın Arsen Lüpen karakterinden esinlenerek Cingöz Recai karakterini oluşturdu. Aynı zamanda çeşitli kurumlarda gazetecilik mesleğini sürdürdü ve ağabeyi İlhami Safa ile birlikte Kültür Haftası gibi çeşitli dergiler çıkardı.

Peyami Safa Hayatı

Peyami Safa hayatı kısaca anlatmak gerekirse. Yazar İstanbul’da 2 Nisan 1899 yılında doğdu. Babası İsmail Safa, annesi Server Bedia Hanım’dır. Bir de Babası tanınan şair İsmail Safa’dır. Serveti Fünun sanatçısı olan Tevfik Fikret Safa adını vermiştir. Daha sonra 2. Abdülhamit’e karşılığıyla bilinen İsmail Bey Sivas’a sürgün edilmiş daha sonra burada yaşama gözlerini yumdu. Sürgün edilen babasından sonra yoksulluk içinde yaşamını annesi ile abisiyle devam eden Peyami Safa henüz bir buçuk yaşındaydı. Öyleyse okul Hayatına gelecek olursak; ilk okul yollarında kolunda çıkan kemik veremi hastalığından ötürü tamamlayamadı. Tabi ki bundan dolayı düzenli bir eğitim alamadığından kendi kendini geliştirdi. Daha sonra liseye tekrar dönen Peyami, İstanbul Vefa Lisesinde okumaya başladı. Burada çeşitli edebi tartışmalara girmiştir. Peyami Safa eserleri içinde bulunan ilk deneme ve ilk romanını lise yıllarında yazmıştır.

Yaşamında materyalist, milliyetçi, mistik, muhafazakâr ve üstelik pozitivist bir tutum içerisinde olup bu değişen düşünce tarzını kaleme aldığı eserlerine de aktardı. Eserlerinde çokça yer verdiği diğer bir konuda batı ve doğu sentezi olup çeşitli gazetelerde eleştiri yazılarını kaleme almıştır. Peyami Safa hayatı boyunca diğer yazarlar ile yazılarıyla savaş halinde olmuştur. Bu da eleştirel bakış açısının güçlenmesine sebep olmuştur. Peyami ne zaman vefat etti ; İstanbul’da 15 Haziran 1961’de vefat etmiştir. Üstelik öldüğünde Son Havadis Gazetesi baş yazarlarından biri idi.

Peyami Safa’nın Takma Adı Nedir?

Edebiyatımızda Server Bedi kimdir sorunu genellikle sorulmuştur. Tabi ki yazarımızın edebi eserlerindeki takma adlarından biride Server Bedi’dir. Bunun dışında Peyami Safa takma adı olarak en çok kullandıkları Cingöz Recai, Peyman, Safiye, Çömez ve Serazad’dır.

Safa Peyami Nereli?

Türk Edebiyatı’nda önemli bir yeri olan yazarımız sonuçta İstanbul’da doğup orada büyümüştür. Ancak yaşamında bir çok maddi zorluğun yanında manevi sıkıntılarda yaşayan yazarımız. Sonuçta İstanbul konusuna eserlerinde sıkça yer vermiştir.

Hangi Edebi Akımdan Etkilenmiştir?

Peyami Safa romanları, makale, hikaye ve araştırmalarıyla Türk edebiyatına çok fayda sağlamıştır. Ayrıca Mistisizm akımından etkilenmiş olup eserlerinde psikolojik ve ruhsal tahlillere yer vermiştir. Hayatı boyunca değişen duygu ve düşüncelerini de eserlerinde kendi tarzı ile yer vermiştir. Şimdi yazarın edebi kişiliğine bir göz atalım.

Peyami Safa Edebi Kişiliği

Türk Edebiyatının Modern dönemi önemli yazarları arasındadır. Eserlerinde olaylardan daha çok psikolojik tahlillere daha çok önem vermiştir. Bundan dolayı Peyami Safa’nın edebi kişiliği çok çeşitli yapıdadır. Öyle ki psikolojik çözümleyici yazılarında bir hayli usta olmuş ve bu yazıları her dönemde yoğun ilgi gördü. Eserlerinde akıcı ve canlı bir dil seçmiştir. Peyami Safa’nın hikâyeleri ve diğer tüm eserlerinde Türkçeyi en iyi biçimde kaleme almıştır. Peyami Safa’nın kitapları, oldukça güçlü bir teknikle yazılmıştır. Batı ile doğunun çatışması, toplumsal konular, varlık sınırları, ahlak gibi başlıklar romanlarının başlıca konularıdır. Ayrıca tasvirlerinde güçlüdür. Ayrıca Peyami Safa romanları özellikle hoş bulmadığı sözcükleri kullanmadığından akıcı bir dile sahiptir. Geniş kelime haznesi olan yazarın her konuda bilgi birikimine sahiptir diyebiliriz.

Peyami Safa Eserleri

Server Bedi mahlasını kullandığı roman, öykü ve incelemelerinin olduğu eserlerinden bazılarını şu şekilde sıraladık:

Romanları

• Dokuzuncu Hariciye Koğuşu – 1930
• Gençliğimiz – 1922
• Matmazel Noraliya’nın Koltuğu – 1949
• Mahşer – 1924
• Şimşek – 1923
• Sözde Kızlar – 1923
• Bir Akşamdı – 1924
• Süngülerin Gölgesinde – 1924
• Canan
• Fatih Harbiye
• Atilla
• Yalnızız
• Biz İnsanlar
• Bir Tereddüdün Romanı
• Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü

Öykü

• Karanlıklar Kralı
• İstanbul Hikâyeleri
• Bir Mekteplinin Hatıraları
• Gençliğimiz Süngülerin Gölgesinde
• Aşk Oyunları

Oyun

• Gün Doğuyor

Deneme – inceleme

• Türk İnkılabına Bakışlar
• Büyük Avrupa Anketi
• Felsefi Buhran
• Millet ve İnsan
• Mistisizm
• Nasyonalizm
• Sosyalizm
• Doğu-Batı Sentezi
• Sanat Edebiyat Tenkit
• Din İnkılap İrtica
• Kadın Aşk Aile
• Yazarlar Sanatçılar Meşhurlar
• 20. Asır Avrupa ve Biz

Ders Kitapları

• Cumhuriyet Mekteplerine Millet alfabesi
• Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe
• Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat
• Yeni Talebe Mektupları
• Büyük Mektup Numuneleri
• Dil Bilgisi
• Fransız Grameri
• Türkçe İzahlı Fransız Grameri

Bu konudan sonra En dikkate değer eseri Han Duvarları şiiri ile bilenen Faruk Nafiz Çamlıbel Kimdir? yazımıza bakabilirsiniz.