Sinekli Bakkal, Halide Edip Adıvar tarafından yazılan ve töre romanı olarak sınıflandırılan bir eserdir. Karakterlerin yaşamlarını etkileyici bir biçimde anlatır ve gerçeklik duygusunu kuvvetle yansıtır.
Roman, Osmanlı İmparatorluğu zamanında, II. Abdülhamit’in yönetimi altındaki İstanbul’un Aksaray ilçesinde geçer. Sinekli Bakkal sokak ve çevresinde yaşayan insanların hikayelerini detaylarıyla sunar.
Yayımlandığından bu yana 43 yıl içinde 33 kez basılan bu eser, Türk edebiyatında dikkat çeken bir başarıya ulaşmıştır. Ancak bu başarının arkasında, Halide Edip’in politik görüşlerinin, edebiyat çevrelerindeki saygınlığının ve Milli Mücadele’deki rollerinin büyük etkisi vardır.
Sinekli Bakkal Romanı Kısa Özeti
Sinekli Bakkal mahallesinde yaşayan Emine, İmamın kızıdır. Kız Tevfik olarak bilinen, düzensiz bir yaşam süren ve ortaoyunlarında kadın rollerini üstlenen bir adamla kaçar. Babası bu evliliğe karşı çıkmasına rağmen, Emine onunla birlikte olmayı seçer. Sonuç olarak babası tarafından reddedilir.
Emine ve Tevfik, Tevfik’in dayısından kalan bakkalı işletmeye başlarlar. Ancak bu durum sanatçı ruhuna uygun değildir. Emine, bir gün Tevfik’in kendisini taklit ederken arkadaşlarına oynadığı bir sahneye tanık olur. Gururu kırıldığı için babasına geri döner. Babası onu affeder.
Tevfik, bakkal dükkanını terk edip tekrar oyunculuğa döner. Emine, ondan boşanma kararı alır ve Tevfik, taklitleri sebebiyle Gelibolu’ya sürgüne gönderilir. Bu süre zarfında Emine, Tevfik’ten bir kız çocuğu sahibi olur. Dedesi, kızı dini bir eğitimle yetiştirir ve o da genç yaşta hafız olur.
Abdülhamit’in Zaptiye Nazırı Selim Paşa, Rabia’nın sesine hayran kalır. Ona ders vermeleri için Vehbi Dede ve İtalyan Pregrini’yi görevlendirir. Rabia’nın yeteneği ve güzel sesi, ününün İstanbul’da yayılmasına sebep olur.
Genç Türkler, Abdülhamit’in baskıcı yönetimine son vermeye çalışırken, Tevfik ve Selim Paşa’nın oğlu Hilmi bu hareketin içinde yer alır. Tevfik, kadın kılığında örgüt için gerekli dokümanları toplar ancak bir gün yakalanır. Daha sonra Şam’a sürgün oldu.
Pregrini, Rabia’ya aşık olur ve Müslüman olarak Osman adını alır; ikisi evlenir. Emine ve İmam vefat edince, Rabia ve Osman evi devralır. Osman, Rabia’nın yardımıyla bir opera yazmaya başlar ancak Rabia’nın hamileliği ve sonrasında gerçekleşen sezaryen operasyonuyla dolu zorlu süreç sonrasında eser tamamlanır.
1908’de Meşrutiyet’in ilanıyla sürgündekiler geri döner ve Tevfik, Rabia’nın çocuğuyla mutluluğu yeniden keşfeder. Sinekli Bakkal’da eski mutlu günlere geri dönülmüştür.
Sinekli Bakkal Romanının Karakteri ve Değerlendirmesi
Rabia: Romanın merkezinde yer alır: Emine, yani İlhâmi İmamın kızı ve orta oyuncusu olarak tanınan Kız Tevfik’in kızı Rabia. Rabia, yazarın roman boyunca idealize ettiği, “İdeal Türk kadını nasıl olmalı?” sorusuna cevap olarak sunduğu karakterdir. Babası yerine daha çok dedesi tarafından şekillendirilmiş bir kişiliğe sahiptir. İmam olan dedesi, onu hafız olarak yetiştirerek İslami bilgilerle donatmıştır. Paşanın konağında geçirdiği zamanlar, Rabia’nın kişiliğinde önemli bir dönüşüm süreci başlatır. Cehennem korkusu ile büyütülen Rabia, konağın etkisiyle geleneksel değerlerine bağlı fakat batıya yönelim gösteren bir karakter sergiler. İki farklı kültürde yetişmiş olması, Osman olarak da bilinen Peregrini ile evlenmesiyle kendini gösterir.
Kız Tevfik: Karakteri neşe dolu, orta oyununda yetenekli, yakışıklı ve düzensiz bir yaşam sürdüren biri olarak betimlenmektedir.
Vehbi Dede: Rabia’ya ders vermekte olan bir Mevlevî derviştir. Karakteri, sürekli teselli ve huzur veren, Rabia’nın dedesi kadar katı olmayan, ruh okşayan bir alim olarak tasvir edilmektedir.
Peregrini (Osman): Annesinin öğütleriyle müzik öğretmenliği yapmış, daha sonra herhangi bir dine bağlı kalmadan yaşamış biridir. İngilizceyi akıcı konuşur ve dini inançlara sahip kişilere, Vehbi Dede gibi, büyük saygı göstermiştir. Rabia ile evlenebilmek için dinini değiştirip Osman adını almıştır.
Selim Paşa: Eski bir Dahiliye Nazırıdır ve padişaha son derece sadıktır. Hatta kendi oğlunu, elimde kesin bir delil olmasa bile, gözünü kırpmadan sürgüne gönderecek kadar katıdır. Ancak Rabia’ya karşı her zaman şefkatli ve iyi davranmıştır.
Emine: Rabia’nın annesidir. Başlangıçta Rabia’ya çok düşkün olmuş, ancak kocası sürgünden dönünce, oğlunu kızına tercih etme noktasına gelmiştir. Kızı elini öpmek için geldiğinde onu kapı dışarı etmiştir.
İlhamî İmam: Rabia’nın dedesidir ve mahalle halkına sürekli cehennemden bahseden bir imamdır.
Diğer önemli karakterler şunlardır: Evlenme niyetinde olan Bilal; mahallenin sevilen cücesi Rıfat Amca; Rabia ile birlikte yaşayan ve ona hizmet eden çingene Pembe; Selim Paşanın Jön Türk görüşlerine sahip oğlu Hilmi; Selim Paşanın eşi Sabiha Hanım; ve köşkte yaşayan Çerkez Kanarya Hanım.
One Bilgi Kitap Özetleri
- Acımak Roman Özeti
- Araba Sevdası Roman Özeti
- Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Roman Özeti
- Baba ve Piç Roman Özeti
- Eylül Roman Özeti
- Mai ve Siyah Roman Özeti
- Yaprak Dökümü Roman Özeti
- Yaban Roman Özeti
Sinekli Bakkal Roman Özeti Sesli Anlatım
